Uchwała
Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 29 listopada 2017 r.
III CZP 68/17
Przepis art. 788 § 1 k.p.c. nie ma zastosowania w razie przekształcenia spółki handlowej w inną spółkę handlową na podstawie art. 551 § 1 k.s.h.
Zgodnie z art. 788 § 1 ustawy z dnia z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm. – dalej k.s.h.), jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
Przepis art. 788 § 1 k.p.c. odnosi się do wszelkich wypadków następstwa prawnego pod tytułem ogólnym (sukcesji uniwersalnej) lub pod tytułem szczególnym (sukcesji singularnej), zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika. Z następstwa pod tytułem ogólnym w rachubę wchodzi najczęściej dziedziczenie (zob. art. 922 k.c. i art. 779 § 2 k.p.c.), nabycie spadku na podstawie umowy ze spadkobiercą (np. art. 1053 k.c.) oraz łączenie się lub przekształcanie osób prawnych ( art. 491–584 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1577 ze zm. – k.s.h.). Z następstwa pod tytułem szczególnym w rachubę wchodzą natomiast: przelew wierzytelności (art. 509 i n. k.c.) oraz przejęcie długu (art. 518 k.c.), a w szczególności zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa objętego sporem (art. 192 pkt 3 k.p.c.).
Zgodnie zaś z art 551 § 1 k.s.h. Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).
Wyróżnia się przekształcenie prawne (przekształcenie w znaczeniu prawnym) oraz przekształcenie gospodarcze (przekształcenie w znaczeniu gospodarczym, ekonomicznym). O przekształceniu prawnym mowa jest wówczas, gdy przepisy prawa przewidują specjalną, normatywnie określoną procedurę transformacji. Natomiast przekształcenie gospodarcze oznacza przekształcenie dokonane wprawdzie zgodnie z przepisami prawa, ale w sposób nieuregulowany w specjalnej procedurze. Jako przykład przekształcenia prawnego wskazać można przekształcenia spółek handlowych oraz spółki cywilnej w spółkę handlową. Przekształceniem gospodarczym będzie natomiast przykładowo przekształcenie stowarzyszenia w spółkę kapitałową.