PROPOZYCJE UKŁADOWE

Układ jest uchwałą zgromadzenia wierzycieli, która dochodzi do skutku w drodze głosowania nad skonkretyzowanym projektem jej treści, który określany jest mianem propozycji układowych. Propozycje układowe mogą pochodzić od różnych podmiotów.

Legitymacja do wniesienia propozycji układowych

Podstawowym podmiotem uprawnionym do złożenia propozycji układowych jest dłużnik. Zgodnie z art. 155 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2016 r. poz. 1574, dalej: p.r.) propozycje układowe składa dłużnik. Wniosek restrukturyzacyjny co do zasady składa zatem dłużnik. Konsekwentnie to dłużnik w większości wypadków powinien przygotować i złożyć propozycje układowe. Zgodnie z przepisem art. 283 ust. 2 p.r. wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego w stosunku do niewypłacalnej osoby prawnej może zgłosić również jej wierzyciel osobisty.

Postępowanie sanacyjne może być wszczęte na wniosek dłużnika (art. 7 ust. 1 p.r.). Dłużnik nie jest jedynym uprawnionym do wszczęcia postępowania sanacyjnego. Kompetencję taką posiada również kurator osoby prawnej ustanowiony na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia o Krajowym Rejestrze Sądowym. W stosunku do niewypłacalnej osoby prawnej wniosek może też złożyć wierzyciel osobisty. Komentowany przepis ma charakter wyjątkowy. Jest to jedyna regulacja w obszarze prawa restrukturyzacyjnego, w której kompetencję do złożenia wniosku restrukturyzacyjnego posiada wierzyciel, przy czym musi to być wierzyciel osobisty dłużnika. Jednocześnie może to być wierzyciel osobisty dłużnika posiadający jednocześnie zabezpieczenie rzeczowe na składnikach majątku dłużnika. Wierzyciel rzeczowy niebędący wierzycielem osobistym dłużnika nie ma kompetencji do złożenia wniosku sanacyjnego.

Uprawnienie do złożenia propozycji układowych, obok propozycji dłużnika lub w wypadku gdy ich brak, bo wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego złożył wierzyciel, posiada także wierzyciel lub wierzyciele, mający łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności. Do sumy, od której oblicza się minimalną większość, nie wlicza się wierzycieli, o których mowa w art. 80 ust. 3 p.r. (poręczyciel, współdłużnik lub gwarant którzy nie zaspokoili jeszcze wspólnego wierzyciela), art. 109 ust 1 p.r. (nabywca wierzytelności po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, art. 116 p.r. (bliscy i spółki powiązane i w stosunku dominacji z dłużnikiem). Nie wlicza się także tych wierzytelności do ogólnej sumy uprawniającej do złożenia propozycji układowych.

Zgodnie z art. 353 p.r. w restrukturyzacji deweloperskiej propozycje układowe mogą złożyć wierzyciele – nabywcy w liczbie stanowiącej co najmniej 20% liczby nabywców w ramach przedsięwzięcia deweloperskiego prowadzonego przez dłużnika. Propozycje takie mogą zostać złożone w terminie 30 dni od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego.

Propozycje układowe może złożyć także nadzorca sądowy lub zarządca.

W postępowaniu odrębnym zaś w stosunku do banku propozycje układowe mogą złożyć również akcjonariusze lub członkowie reprezentujący 2/3 kapitału zakładowego banku w formie spółki akcyjnej lub funduszu udziałowego banku spółdzielczego oraz bank zrzeszający, którego akcjonariuszem jest bank spółdzielczy (art. 374 ust. 1 p.r.). Z kolei w postępowaniu odrębnym w stosunku do spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej propozycje układowe mogą złożyć również członkowie spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej reprezentujący 2/3 funduszu udziałowego kasy (art. 375 ust. 3 p.r,).

Propozycje układowe może również złożyć rada wierzycieli. Uprawnienie do złożenia propozycji układowych dla rady wierzycieli wynika z przyznania radzie  uprawnienie do sprzeciwienia się umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego (art. 325 ust. 1 pkt 2 p.r.). Dzięki temu rozwiązaniu, wierzyciele, którzy w wystarczającej większości dojdą do porozumienia co do kierunku prowadzenia postępowania, mogą je zakończyć zawarciem układu bez pomocy a nawet wbrew woli dłużnika.

Konkurencja propozycji układowych.

Zgodnie z przepisem art. 117 ust. 1 zd. 1 p.r. W przypadku zgłoszenia kilku propozycji układowych sędzia-komisarz ustala kolejność głosowania nad propozycjami układowymi. Pod głosowanie poddaje się wszystkie propozycje układowe. Za przyjęte uznaje się te propozycje układowe, które uzyskały największe poparcie wierzycieli liczone w odniesieniu do sumy wierzytelności, z uwzględnieniem art. 119 p.r. 

Art. 119 p.r.

1. Uchwała zgromadzenia wierzycieli o przyjęciu układu zapada, jeżeli wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali ważny głos, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom.
2. Jeżeli głosowanie nad układem przeprowadza się w grupach wierzycieli, obejmujących poszczególne kategorie interesów, układ zostaje przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności, przysługujących głosującym wierzycielom z tej grupy.
3. Układ zostaje przyjęty, chociażby nie uzyskał wymaganej większości w niektórych z grup wierzycieli, jeżeli wierzyciele mający łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom głosowali za przyjęciem układu, a wierzyciele z grupy lub grup, które wypowiedziały się przeciw przyjęciu układu, zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
Treścią propozycji układowych jest restrukturyzacja zobowiązań. Szczegółowe zasady obowiązujące przy konstruowaniu propozycji układowych zawierają przepisy art. 156–163 p.r. Propozycje układowe, jako podstawowy środek restrukturyzacyjny, są obligatoryjnym elementem wstępnego planu restrukturyzacyjnego (art. 9 pkt 2 p.r.) i planu restrukturyzacyjnego (art. 10 ust. 1 pkt 4 p.r.).