Przekazanie do masy upadłości sum uzyskanych w postępowaniu egzekucyjnym a kwestia rozliczenia kosztów egzekucyjnych – Strona 2 z 2 – Kancelaria Adwokacka Łódź Adwokat Dr Michał Świąder

z dnia 21 grudnia 2017 r.

III CZP 80/17

Na podstawie art. 146 ust. 1 i 2 p.u., Sąd przekazuje do masy upadłości całą kwotę uzyskaną ze sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu bez pomniejszenia jej o koszty postępowania egzekucyjnego w postaci opłaty stosunkowej określonej w art. 49 ust. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1277, dalej: u.k.s.e.), ustalonej prawomocnym postanowieniem komornika?

Oba postanowienia zapadły na gruncie następującego stanu faktycznego:

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy w O. udzielił przybicia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu położonego w O., przy ul. P. 13/66, na rzecz nabywców licytacyjnych E. K. i L. K., a po spełnieniu przez nabywców warunków licytacyjnych i uiszczeniu reszty ceny nabycia – postanowieniem z dnia 23 września 2016 r. przysądził to prawo na rzecz nabywców. Zażalenie na postanowienie o przysądzeniu prawa, złożone w terminie przez dłużniczkę J. C., zostało odrzucone z powodu nieuzupełnienia wymagań formalnych postanowieniem z dnia 30 grudnia 2016 r. Uprzednio, w dniu 25 października 2016 r., Sąd Rejonowy w O. ogłosił upadłość dłużniczki J. C. na podstawie art. 491¹ p.u., jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka). Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 3 listopada 2016 r.

Postanowieniem z dnia 17 października 2016 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w O. ustalił koszty postępowania egzekucyjnego wobec dłużniczki J. C., a pismem z dnia 3 lutego 2017 r. zwrócił się do tego Sądu o zabezpieczenie i przekazanie na rachunek bankowy komornika kosztów egzekucyjnych w kwocie 15.113,32 zł, stanowiących opłatę stosunkową, o której mowa w art. 49 ust. 1 u.k.s.e. oraz należny podatek VAT. Postanowieniem z dnia 28 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w O., odwołując się do art. 146 ust. 1 i 2 p.u., oddalił wniosek komornika, przekazał kwotę uzyskaną z licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu do masy upadłości i stwierdził umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa.

Na postanowienie Sądu Rejonowego, w części oddalającej wniosek Komornika i przekazującej kwotę uzyskaną z licytacji do masy upadłości, zażalenie złożył Komornik, zarzucając naruszenie art. 49 ust. 1 u.k.s.e. i art. 146 ust. 2 p.u. Rozpoznając zażalenie, Sąd Okręgowy w O. powziął wątpliwości co do wykładni art. 146 ust. 2 p.u.

Art. 146 p.u.

1. Postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Postępowanie to umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia prawomocnie udzielono przed ogłoszeniem upadłości, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia.

2. Sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

2a. Sumy uzyskane ze sprzedaży w postępowaniu egzekucyjnym składników majątkowych obciążonych rzeczowo traktuje się w postępowaniu upadłościowym jak sumy uzyskane z likwidacji obciążonych rzeczowo składników masy upadłości.

3. Po dniu ogłoszenia upadłości niedopuszczalne jest skierowanie egzekucji do majątku wchodzącego w skład masy upadłości oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu lub zarządzenia zabezpieczenia na majątku upadłego, z wyjątkiem zabezpieczenia roszczeń alimentacyjnych oraz roszczeń o rentę z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci oraz o zamianę uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę.

Organ egzekucyjny podejmując decyzje o przekazaniu uzyskanych w toku egzekucji, a jeszcze niewydanych sum czyni to w określonej formie procesowej, wydając postanowienie. Postanowienie takie jest niezaskarżalne.

Jako niewłaściwą należy ocenić praktykę stosowaną przez niektórych komorników, którzy mimo zawieszenia postępowania z mocy prawa wydają postanowienie o ustaleniu własnego wynagrodzenia i potrącają je z wyegzekwowanej lub zabezpieczonej kwoty, a dopiero pozostałość przekazują do masy upadłości. Jest to sprzeczne z wyraźnym brzmieniem przepisu art. 146 ust. 2 p.u. Jego dyspozycja nakazuje przekazanie “sum uzyskanych” bez prawa ich pomniejszania w jakikolwiek sposób.

Takie też stanowisko zajął SN wydając przedstawione postanowienia.

Strony: 12