Wniosek o miarkowanie opłaty egzekucyjnej

Wniosek o obniżenie opłaty należy wnieść w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo od dnia doręczenia postanowienia wydanego przez komornika na podstawie art. 49 ust. 3 lub 4 u.k.e, wzywającego dłużnika lub wierzyciela do uiszczenia opłaty. W tym ostatnim przypadku rozpoczęcie biegu terminu do złożenia wniosku o obniżenie opłaty nie budzi wątpliwości – jest to zawsze data otrzymania stosownego postanowienia. Określenie początku biegu terminu w pierwszym przypadku w praktyce może rodzić problemy. Ustawodawca uzależnił rozpoczęcie biegu terminu od powzięcia przez skarżącego informacji o ściągnięciu przez komornika opłaty stosunkowej. Miarodajna jest więc chwila uzyskania przez dłużnika informacji o faktycznym pobraniu opłaty przez organ egzekucyjny.

Ustawodawca zdecydował się postępowanie w sprawie obniżenia opłaty uregulować poprzez odesłanie do przepisów o skardze na czynność komornika (art. 767–7674 KPC). Tym samym wniosek o obniżenie opłaty powinien czynić zadość wymaganiom stawianym każdemu pismu procesowemu oraz zawierać żądanie obniżenia opłaty ustalonej przez komornika sądowego wraz z uzasadnieniem. Wydaje się, że żądający obniżenia opłaty nie musi we wniosku wskazywać, jakiej konkretnie obniżki oczekuje. Ewentualne określenie we wniosku zakresu żądanej obniżki wysokości opłaty egzekucyjnej nie będzie dla sądu wiążące.

Zwrócić należy uwagę na wyraźne różnice pomiędzy skargą na czynności komornika a wnioskiem o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Skarga na czynności komornika stanowi inny, w ujęciu art. 363 § 1 k.p.c, niedewolutywny środek zaskarżenia przysługujący w razie naruszenia przez komornika przepisów procesowych. Do uznania wadliwości czynności komornika wystarczy stwierdzenie obiektywnej nieprawidłowości tej czynności. Uwzględniając skargę w trybie przewidzianym przez art. 767 § 4 k.p.c., komornik dokonuje faktycznie następczego naprawienia błędów wynikających z wadliwego zastosowania przez siebie przepisów procesowych w zakresie, w jakim od początku był kompetentny do podjęcia czynności.

Odmiennie sytuacja kształtuje się w przypadku obniżenia opłaty egzekucyjnej, bowiem zgłoszenie wniosku w tym przedmiocie wchodzi w grę dopiero w sytuacji, gdy komornik poprawnie zastosował przepisy procesowe i prawidłowo ustalił opłatę. W innym wypadku właściwsze będzie bowiem złożenie skargi na czynności komornika, a nie wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Sąd, rozpoznając wniosek o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej, powinien zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy opłata egzekucyjna została przez komornika ustalona prawidłowo, tj. zgodnie z przepisami u.k.e oraz KPC. W przypadku stwierdzenia uchybień formalnych w tym zakresie, sąd winien zawiesić rozpoznanie wniosku, podjąć czynności w trybie art. 759 § 2 k.p.c., a następnie rozpoznać wniosek o obniżenie wysokości opłaty. Podobnie sąd powinien postąpić w przypadku, gdy złożono wniosek o obniżenie wysokości opłaty i jednocześnie zaskarżono postanowienie o ustaleniu kosztów skargą na czynność komornika.

Zgodnie z brzmieniem art. 49 ust. 10 u.k.e., po rozpoznaniu wniosku sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat. Z samego brzmienia przepisu wynika, że przesłanki stosowania omawianej instytucji nie zostały wymienione enumeratywnie. Wskazanie ich w treści przepisu musi jednak prowadzić do wniosku, że ustawodawca przyznał im szczególną wagę.

Jak wynika z najnowszej uchwały SN wniosek o obniżenie naliczonej przez komornika opłaty egzekucyjnej nie podlega opłacie sądowej. Sąd sprawujący nadzór nad komornikiem nie może także urzędu obniżyć ustalonej opłaty egzekucyjnej. Aby jej miarkowanie mogło zostać przeprowadzone musi wpłynąć wniosek pochodzący od uprawnionego podmiotu. zarządzenia wydane przez sąd w tym trybie muszą zmierzać do zapewnienia należytego wykonania egzekucji oraz usuwać spostrzeżone uchybienia. Prawidłowe ustalenie przez komornika wysokości opłaty sądowej nie może być więc w ten sposób zakwestionowane. Ponadto  niedopuszczalne wydaje się wzruszanie w trybie nadzoru judykacyjnego prawomocnych czynności komorników kończących postępowanie. Zastosowanie nadzoru judykacyjnego będzie jednak uzasadnione, gdy komornik wydał postanowienie w którym w którym wadliwie ustalono wysokość opłaty egzekucyjnej.