Śmierć przedsiębiorcy powoduje niepewność w obrocie, co do dalszego losu przedsiębiorstwa. Między otwarciem spadku a stwierdzeniem nabycia spadku i jego działem lub nabyciem przedsiębiorstwa albo udziału w przedsiębiorstwie przez legata windykacyjnego może upłynąć dłuższy czas. W takich okolicznościach potencjalne spory między spadkobiercami, czy też obiektywne trudności związane z dziedziczeniem z reguły znacznie utrudniają lub wręcz uniemożliwiają podejmowanie zarówno kluczowych, jak i bieżących decyzji dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem. Jest oczywiste, że stan taki jest niekorzystny dla wszystkich osób związanych z przedsiębiorstwem – począwszy od spadkobierców przedsiębiorcy, przez pracowników przedsiębiorstwa, jego kontrahentów a skończywszy na konsumentach, będących klientami zmarłego przedsiębiorcy. 

W dniu 25 listopada 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r. poz. 170, dalej: u.suk.).

Instytucja zarządu sukcesyjnego skierowana jest do ściśle wyodrębnionej części masy majątkowej, jaką jest przedsiębiorstwo w spadku, umożliwiając tym samym kontynuację działalności gospodarczej zmarłego przedsiębiorcy. W swej istocie ma ona charakter tymczasowy, bowiem działanie zarządcy sukcesyjnego dotyczy okresu pomiędzy śmiercią spadkodawcy a objęciem spadku przez spadkobierców. Zarząd sukcesyjny wygasa w okolicznościach wskazanych w art. 59 u.suk., lecz sąd z ważnych przyczyn może przed dniem wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego przedłużyć okres zarządu sukcesyjnego na czas nie dłuższy niż pięć lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Zarząd sukcesyjny to zatem prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku. Przedsiębiorstwo w spadku rozumiane jest jako składniki niematerialne i materialne przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w momencie jego śmierci. Przedsiębiorstwem tym są także składniki niematerialne i materialne przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej, nabyte przez zarządcę sukcesyjnego na podstawie czynności, o których mowa w art. 13 u.suk., w okresie od chwili śmierci przedsiębiorcy do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego albo wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego.

Powołanie zarządcy sukcesyjnego, którym może być każda osoba dorosła, jest odformalizowane.

Przedsiębiorca składa pisemne oświadczenie o swej decyzji (uzyskuje zgodę zarządcy sukcesyjnego na pełnienie funkcji) oraz zgłasza ten fakt do CEIDG przez internet lub za pomocą formularza. Zarządcę mogą powołać także po śmierci przedsiębiorcy jego spadkobiercy, ale zgodę na to muszą wyrazić reprezentujący co najmniej 85 proc. udziału w spadku.

Zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego związane prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku w ramach zwykłego zarządu, a więc codziennego działania firmy, natomiast czynności przekraczające zwykły zarząd, wymagają zgody wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, a jeżeli spadkobiercy jej nie uzgodnią, konieczne jest zezwolenie sądu