Art. 56 ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r. poz. 2439, dalej: pr. bank.)
1. Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).
2. Kwota wypłaty, o której mowa w ust. 1, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku.
3. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.
4. Jeżeli posiadacz rachunku wydał więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza limit, o którym mowa w ust. 2, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej.
5. Kwota wypłacona zgodnie z ust. 1 nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.
6. Osoby, którym na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wypłacono kwoty z naruszeniem ust. 4, są zobowiązane do ich zwrotu spadkobiercom posiadacza.
Osoba będąca posiadaczem rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie po swojej śmierci wypłaty określonej kwoty pieniężnej osobom z kręgu jej najbliższej rodziny. Instytucja ta , zdefiniowana przez ustawodawcę jako dyspozycja wkładem na wypadek śmierci, nazywana jest często (zarówno potocznie, jak i w języku prawniczym) “zapisem bankowym”.
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci jest możliwa jedynie w odniesieniu do środków znajdujących się na jednym z trzech rodzajów rachunków o charakterze oszczędnościowym, tzn. rachunku oszczędnościowym, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym lub terminowej lokacie oszczędnościowej. Waluta, w której prowadzone są rachunki, pozostaje bez znaczenia.
Dyspozycja art. 56 ust. 1 pr. bank. nie obejmuje środków na rachunku wspólnym, co wynika wprost z art. 57 w zw. z art. 51 pr. bank. W odniesieniu do rachunku tego typu dyspozycja wkładem na wypadek śmierci jest niedopuszczalna.
Beneficjentami dyspozycji wkładcy mogą być jedynie jego małżonek, wstępni, zstępni lub rodzeństwo. Nie jest możliwe dokonanie dyspozycji na rzecz innych osób fizycznych lub jakichkolwiek osób prawnych bądź jednostek organizacyjnych z art. 331 k.c..
Po śmierci wkładcy beneficjentowi dyspozycji przysługuje roszczenie o wypłatę wkładu bezpośrednio do banku. Przed tą chwilą beneficjent nie może powoływać się na to, że przysługuje mu jakiekolwiek prawo do sumy złożonej na rachunku bankowym. Nie przysługuje mu również informacja o dokonaniu na jego rzecz dyspozycji lub jej zmianie albo odwołaniu.
Kwota objęta dyspozycją nie wchodzi w skład spadku po posiadaczu rachunku. Oznacza to m.in., że nie podlega ona wspólności majątku spadkowego, nie jest objęta zarządem spadku oraz nie jest brana pod uwagę przy ustalaniu wartości stanu czynnego spadku jako podstawy do określenia zakresu ograniczonej odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe.
Sumy pieniężne będące przedmiotem dyspozycji wkładem na wypadek śmierci podlegają doliczeniu do spadku dla potrzeb obliczania zachowku osobom do niego uprawnionym oraz dokonania działu spadku.
Wkładca może nie skorzystać z możliwości wskazania osoby uprawnionej do nabycia sumy pieniężnej na rachunku bankowym. Wówczas kwota znajdująca się na nim będzie należała do spadku i na zasadach ogólnych będzie poddana regułom dziedziczenia określonym w księdze czwartej k.c.