ZAKOŃCZENIE I UMORZENIE POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO

Zakończenie postępowania upadłościowego

Sąd stwierdza zakończenie postępowania upadłościowego

  1. po wykonaniu ostatecznego planu podziału,
  2. gdy w toku postępowania wszyscy wierzyciele zostali zaspokojeni.

Postanowienie o zakończeniu i o umorzeniu postępowania upadłościowego podlega obwieszczeniu, nadto jest doręczane upadłemu, syndykowi i członkom rady wierzycieli – o ile została ustanowiona. Jest również podstawą do wykreślenia wpisów dotyczących upadłości w księdze wieczystej i rejestrach.

Umorzenie postępowania upadłościowego

Sąd umorzy postępowanie upadłościowe w przypadku, gdy:

  1. majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
  2. wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego – komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty,
  3. wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili swoje wierzytelności, żądają umorzenia postępowania.

Przepis art. 361 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tj. z dnia 7 grudnia 2016 r. Dz.U. z 2016 r. poz. 2171, dalej: p.u.) zawiera zamknięty katalog przyczyn umorzenia postępowania. Nie jest zatem dopuszczalne umorzenie postępowania upadłościowego na wniosek upadłego. Wyjątkiem są jednak przepisy o postępowaniu upadłościowym wobec osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej. Art. 49110 ust. 1 p.u. przewiduje umorzenie postępowania upadłościowego osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na wniosek upadłego.

Art. 49110 
1. Sąd umarza postępowanie na wniosek upadłego.
Chyba, że postępowania upadłościowe “upadłość konsumencka” zostało wszczęte na wniosek wierzyciela. Wówczas przepisu art. Art. 49110 nie stosuje się.
Sąd umorzy postępowanie upadłościowe, jeżeli majątek (aktywa) pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Chodzi tu o koszty w rozumieniu art. 230 ust. 1 p.u. W przypadku umorzenia postępowania upadłościowego z powodu ubóstwa masy sąd upadłościowy ustala, czy materiał zgromadzony w sprawie daje podstawę do rozwiązania podmiotu wpisanego do KRS bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Nie jest podstawą umorzenia brak środków na pokrycie innych zobowiązań masy (art. 230 ust. 2 p.u.), które ustawodawca w stanie prawnym od 1.1.2016 r. nie zalicza do kategorii kosztów postępowania.
Jeżeli w skład majątku upadłego wchodzą składniki majątkowe, wolne od obciążeń prawami zastawniczymi o wartości przewyższającej koszty postępowania, ale brak jest w masie płynnych środków na pokrycie kosztów, konieczne jest wezwanie wierzycieli do uiszczenia zaliczki na koszty postępowania. O trybie wezwania do zaliczki decyduje sędzia-komisarz: może wydać postanowienie o wezwaniu do uiszczenia zaliczki największych wierzycieli mających przynajmniej 30% sumy wierzytelności albo może zwołać zgromadzenie wierzycieli, które swobodnie może zdecydować o wezwaniu do zaliczki dowolnej grupy wierzycieli, w tym również wszystkich (art. 232 p.u.). Wezwanie do zaliczki powinno opiewać na konkretną kwotę wyliczoną w oparciu o preliminarz wydatków.
Art. 232 p.u.
1. W przypadku potrzeby, w szczególności w przypadku braku płynnych funduszów masy upadłości, sędzia-komisarz zwoła zgromadzenie wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na pokrycie kosztów postępowania albo zobowiąże wierzycieli mających największe wierzytelności, których łączna wysokość wynosi co najmniej 30% sumy wierzytelności przypadających wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu, do złożenia zaliczki na koszty postępowania.
2. W przypadku gdy lista wierzytelności nie została sporządzona, wysokość wierzytelności przysługujących wierzycielom ustala się na podstawie spisu wierzycieli złożonego w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości lub na podstawie spisu wierzytelności sporządzonego w postępowaniu restrukturyzacyjnym albo na podstawie spisu bezspornych wierzytelności przedstawionego na żądanie sędziego-komisarza przez syndyka, sporządzonego na podstawie ksiąg rachunkowych upadłego.
Jeżeli wierzyciele nie uiszczą zaliczki, bądź uiszczają tylko nieliczni z wierzycieli, postępowanie musi być umorzone, bowiem zobowiązanie do zapłaty zaliczki nie może być wykonane w drodze przymusu. Nie jest wykluczone prowadzenie postępowania przy częściowym uiszczeniu zaliczki, byleby wystarczała ona na pokrycie kosztów postępowania, aż do chwili zlikwidowania “niepłynnych” składników masy upadłości i wpływu środków z ich zbycia do masy upadłości. Nie jest natomiast dopuszczalne prowadzenie postępowania po częściowym uiszczeniu zaliczki, jeżeli już w tej chwili wiadomo, że składniki majątku upadłego wolne od obciążeń nie wystarczą, po ich wprowadzeniu do masy i spieniężeniu, na całkowity zwrot zaliczki i pokrycie pozostałych kosztów postępowania. W takim wypadku częściowe wpłaty powinny być zwrócone wierzycielom, a postępowanie umorzone.