Zażalenie na klauzulę wykonalności do tego samego sądu

Czy w stanie prawnym ukształtowanym na mocy ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz.1469) właściwym do rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji co do nadania tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela jest inny skład tego sądu, czy też sąd drugiej instancji?​

Uchwała
Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 16 lipca 2021 r.
III CZP 32/20

W stanie prawnym ukształtowanym przez ustawę z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469 ze zm.) zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji w przedmiocie nadania tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela rozpoznaje inny skład tego sądu.

Postępowanie w sprawie nadania klauzuli wykonalności (postępowanie klauzulowe) jest częścią postępowania egzekucyjnego w znaczeniu szerokim za czym przemawia umiejscowienie wymienionych przepisów o postępowaniu klauzulowym w całokształcie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w k.p.c. Postępowanie klauzulowe jest określane jako postępowanie pomocnicze dla właściwego postępowania egzekucyjnego. Zaskarżalność orzeczeń w tych postępowaniach nie jest tożsama. Zgodnie z art. 7674 § 1 k.p.c. zażalenie na postanowienie sądu wydane w postępowaniu egzekucyjnym przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie. O dopuszczalności zaskarżenia w drodze zażalenia postanowienia sądu w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności stanowi art. 795 § 1 k.p.c.

Zgodnie z tym przepisem na postanowienie sądu o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, jak i postanowienie oddalające wniosek wierzyciela o nadanie tej klauzuli przysługuje zażalenie. Nie należą one do postanowień kończących postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 394 § 1 k.p.c., dlatego przepis art. 795 § 1 k.p.c. stanowi odrębną i szczególną podstawę dopuszczalności środka odwoławczego od postanowień co do nadania klauzuli wykonalności. W art. 795 § 1 k.p.c., określając przedmiot zaskarżenia zażaleniem, posłużono się szeroką formułą “postanowienie sądu co do…”, która pozwala objąć wszystkie poddane zaskarżeniu orzeczenia, a więc uwzględniające i oddalające wniosek (żądanie), reformatoryjne, kasatoryjne o charakterze reformatoryjnym, a także orzeczenia odrzucające wniosek i umarzające postępowanie. Zażalenie przysługuje także na zarządzenie o zwrocie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności.