Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw znajduję się obecnie na etapie konsultacji publicznych. Projektowana nowelizacja zakłada istotne zmiany w zakresie upadłości konsumenckiej. Zgodnie z projektem upadłość konsumencka ma być dostępna dla wszystkich dłużników, również dla tych, których doprowadzili do swojej niewypłacalności umyślnie, lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce “Rządowy Proces Legislacyjny” został zamieszczony projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji.
PROJEKT USTAWY O ZMIANIE USTAWY – PRAWO UPADŁOŚCIOWE ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW
Z punktu widzenia przyszłych regulacji dotyczących tzw. upadłości konsumenckiej najbardziej interesująca wydaje się projektowana zmiana brzmienia art. 4914 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 2344, dalej: p.u.). oraz dodanie do ustawy przepisów art. 4913a, 4913b oraz 4913c
Projekt przewiduje m.in., że sąd będzie mógł wstrzymać na okres do maksymalnie 5 miesięcy rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenta do czasu ustalenia, czy nie jest możliwe zawarcie układu z wierzycielami. Dłużnik poszukiwałby porozumienia z wierzycielami przy wsparciu doradcy restrukturyzacyjnego, a rola Sądu sprowadzałby się do zatwierdzenia bądź odmowy zatwierdzania zawartego porozumienia/układu.
W sytuacji, gdy brak jest majątku podlegającego egzekucji projekt przewiduje możliwość ustalenie planu spłaty zobowiązań dłużnika bez uprzedniego prowadzenia właściwego postępowania upadłościowego. Ustalenie planu spłaty ma być także regułą. Oznacza to, że umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty będzie stosowane wyjątkowo, gdy niezdolność upadłego do jakichkolwiek spłat na rzecz wierzycieli będzie miała charakter trwały. Sąd będzie miał także możliwość warunkowo umorzyć zobowiązania upadłego bez ustalania planu spłaty. Warunkowe umorzenie będzie dopuszczalne w przypadku tych upadłych u których niezdolność do jakichkolwiek spłat nie ma charakteru trwałego. Ten warunkowy charakter będzie sprowadzał się do tego, że wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek o ustalenie planu spłaty w terminie 7 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu zobowiązań. Wniosek wierzyciela o ustalenie planu spłaty będzie miał charakter wiążący dla sądu. Oznacza to ni mniej ni więcej, że sąd będzie musiał uchylić swoje postanowienie o umorzeniu i wydać postanowienie następcze o ustaleniu planu spłaty. Nie trzeba dodawać, że z pewnością wierzyciele takowe wnioski o ustalenie planu spłaty będą bardzo często składać. W przypadku upadłości konsumenckiej zmiany sprowadzają się do faktycznej marginalizacji etapu właściwego postępowania upadłościowego na rzecz postępowania wywołanego postanowieniem o ustalenie planu spłaty względnie postanowienia o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty. Zasadniczo upadłość konsumencka będzie dostępna dla bardzo wielu osób w tym także dla członków zarządu spółek z o.o., akcyjnych, spółdzielni, fundacji etc., którzy nie zadośćuczynili obowiązkowi zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu których interesami zarządzają czy zarządzali. Likwiduje się bowiem przesłankę negatywną określoną obecnie przez przepis art. 4914 ust. 2 pkt. 3 p.u.