- posiadanie zobowiązań, a więc bycie czyimś dłużnikiem;
- pozostawanie osobą fizyczną oraz nie-przedsiębiorcą, a także
- osiągnięcie oraz pozostawanie w stanie niewypłacalności.
Natomiast jedną z przesłanek negatywnych jest doprowadzenie przez dłużnika do niewypłacalności lub istotne zwiększenie stopnia już istniejącej niewypłacalności, umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. W doktrynie przyjęto, że konsument jest obowiązany do wykazania dochowania przez siebie należytej staranności i ostrożności w prowadzeniu swoich finansów. Wykluczone jest ogłoszenie upadłości dłużnika, który popadł w długi na skutek własnego nieodpowiedzialnego lub nierozważnego działania. Jako przykład takiego zachowania wymienia skłonność do uprawiania hazardu, rozrzutność albo działanie celowe.
Prima facie wydaje się, że zadłużony hazardzista nie może liczyć na ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Czym innym jednak jest skłonność do hazardu, alkoholu, tytoniu a etc. a czym innym patologiczne uzależnienie od wymienionych czynników. Według klasyfikacji ICD-10, patologiczny hazard zaliczany jest do zaburzeń osobowości i zachowania dorosłych, a bardziej szczegółowo do zaburzeń nawyków i popędów (impulsów). Charakteryzują je powtarzające się działania bez jasnej, racjonalnej motywacji, które nie mogą być kontrolowane i zazwyczaj szkodzą interesom pacjenta i innych ludzi. Pacjent określa te zachowania jako związane z popędem do działania. Przyczyny ich nie są znane. Patologiczny hazard polega na często powtarzającym się uprawianiu hazardu, który przeważa w życiu człowieka ze szkodą dla wartości i zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych. Te wszystkie elementy wystąpiły u jednego z moich klientów. Jest on kompulsywnym hazardzistą. Uprawianie hazardu (głównie polegające na obstawianiu zakładów w Internecie) zaczęło kontrolować życie dłużnika i doprowadziło do zaniedbania jego społecznych, zawodowych i rodzinnych zobowiązań.
Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika. Kluczowe było podjęcie wcześniej przez dłużnika intensywnej terapii leczenia uzależnień i zaprzestania dalszego grania w gry hazardowe. Wszczęcie względem osoby uzależnionej od hazardu ma niewątpliwie niebagatelny wpływ na pomyślność procesu wychodzenia przez nią z choroby patologicznego uzależnienia od hazardu.
