Rządowy projekt „ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw” – czyli tzw. „tarcza 4.0” – wpłynął do Sejmu 22 maja 2020. 4 czerwca 2020 r. Sejm RP przyjął projekt. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. 

Tarcza 4.0 wprowadza nowe szybkie postępowanie restrukturyzacyjne, bardzo korzystne dla firm w poważnych kłopotach. Obok czterech postępowań restrukturyzacyjnych pojawi się piąte, „uproszczone“, które ma się odbywać w ciągu czterech miesięcy.

Otwarcie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego – postępowania o zatwierdzenie układu będzie zależne od decyzji przedsiębiorcy, a nie będzie wymagało orzeczenia sądu. Nowa procedura pozwoli na zawieszenie czynności egzekucyjnych i uzyskanie przez dłużnika nowego finansowania, które będzie chronione w przypadku braku powodzenia restrukturyzacji. O wszczęciu tego nowego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego zdecyduje sam przedsiębiorca. Wystarczy, że zawrze umowę z doradcą restrukturyzacyjnym i obwieści o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Obwieszczenie o wszczęciu postępowania o zatwierdzenie układu będzie możliwe do 30 czerwca 2021 roku.

Przedsiębiorca do czasu zakończenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego będzie mógł kierować swoją firmą: może dokonywać czynności zwykłego zarządu firmą i jej majątkiem, ale na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymagana będzie zgoda nadzorcy układu, inaczej owa czynność będzie nieważna.

Z dniem dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu do dnia umorzenia lub zakończenia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, postępowanie egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem będą ulegały zawieszeniu z mocy prawa. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem oraz wierzytelności, o której mowa w art. 17 projektu, jest niedopuszczalne. Innymi słowy nowa procedura restrukturyzacyjna pozwoli na zawieszenie czynności egzekucyjnych i uzyskanie przez dłużnika nowego finansowania, które będzie chronione w przypadku braku powodzenia restrukturyzacji.

Przy potrąceniach stosuje się instytucję kwoty wynagrodzenia wolnej od potrąceń, która jest dodatkowym zabezpieczeniem interesów pracownika.

Art. 87¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: k.p.)

1. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

2) 75% wynagrodzenia określonego w pkt 1 – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;

Art. 2 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875), wprowadzono istotną zmianę w zakresie egzekucji odnoszącej się do licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika.

Mianowicie, po art. 952 k.p.c. dodano art. 952¹ k.p.c. w brzmieniu:

,, Art. 952¹ k.p.c.

1. Termin licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika, wyznacza się na wniosek wierzyciela.

2. Wierzyciel jest uprawniony do złożenia wniosku, o którym mowa w § 1, jeżeli wysokość egzekwowanej należności głównej stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania.

3. Jeżeli egzekucję z nieruchomości prowadzi kilku wierzycieli, termin licytacji nieruchomości, o której mowa w § 1, wyznacza się również w przypadku, gdy wnioski w tym przedmiocie złożyli wierzyciele, których łączna wysokość egzekwowanych należności głównych stanowi co najmniej równowartość jednej dwudziestej części sumy oszacowania.

4. Przepisów § 2 i 3 nie stosuje się, jeżeli należność przysługuje Skarbowi Państwa, wynika z wyroku wydanego w postępowaniu karnym lub mimo niespełnienia warunków przewidzianych w tych przepisach zgodę na wyznaczenie terminu licytacji wyraził dłużnik, do którego nieruchomość należy, albo sąd. Sąd wyraża zgodę na wyznaczenie terminu licytacji na wniosek wierzyciela, jeżeli przemawia za tym wysokość i charakter dochodzonej należności lub brak możliwości zaspokojenia wierzyciela z innych składników majątku dłużnika. Na postanowienie sądu oddalające wniosek wierzyciela przysługuje zażalenie.

5. Licytacji lokalu mieszkalnego lub nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym, które służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika, nie przeprowadza się w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz 90 dni po jego zakończeniu.”

Powyższy artykuł wejdzie w życie 30 maja 2020 r.

Zgodnie z art. 64 ustawy z 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-21 przepisy art. 952¹ k.p.c. będą miały zastosowanie również do postępowań wszczętych i niezakończonych przed 30 maja 2020, jeżeli przed tą datą nie został złożony przez wierzyciela wniosek o wyznaczenie terminu pierwszej licytacji nieruchomości.

Informuję, że przywrócony został “normalny” tryb pracy Kancelarii Adwokackiej Adwokata Dr. Michała Świądra. Zapraszam do umówienia wizyty w siedzibie Kancelarii. Rekomenduję jednak korzystanie o ile to możliwe z pomocy prawnej świadczonej zdalnie.

Epidemia COVID-19 spowodowała załamanie wielu gałęzi gospodarki. Obecna trudna sytuacja powoduje, że wielu przedsiębiorców ma trudności z zachowaniem płynności finansowej, co stanowi zagrożenie nie tylko dla nich, lecz także dla ich wierzycieli. Pandemia koronawirusa zachwiała gospodarką na całym świecie. W tej sytuacji, przedsiębiorcy muszą przygotować się na każdy możliwy scenariusz wydarzeń. Jednym z nich jest rozważenie możliwości i niezbędnych, często wyprzedzających sytuację, kroków zmierzających do ochrony swojego biznesu.

W obecnej sytuacji spowodowanej przez SARS – CoV-2 przedsiębiorcy mogą skorzystać z instytucji uregulowanych w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2019 r. poz. 243, dalej: p.r.). Celem sądowej restrukturyzacji jest uniknięcie ogłoszenia upadłości przez umożliwienie przedsiębiorcy w kłopotach finansowych zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również poprzez działania sanacyjne w firmie, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Jeśli pomoc państwa jest niewystarczająca warto rozważyć złożenie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. W dobie walki z epidemią priorytetem dla firm staje się zachowanie płynności finansowej. Dlatego na znaczeniu zyskuje prawo restrukturyzacyjne, które dostarcza menedżerom narzędzi umożliwiających uprzedzanie zagrożeń i wypracowanie zawczasu niezbędnych procedur. Ze względu na nieznaną datę wygaśnięcia pandemii przyszłość firm pozostaje niewiadomą i wystawiona jest na duże ryzyko. W obliczu spadku przychodów i konieczności regulowania zobowiązań w przedsiębiorstwach pojawia się presja na likwidację miejsc pracy i widmo upadłości. Niewątpliwie kryzys spowodowany szalejącą epidemią COVID-19 prowadzi w prostej linii do powstania stanu zagrożenia niewypłacalnością w rozumieniu art. 6 ust. 3 p.r. U niektórych przedsiębiorców wystarczająca może być restrukturyzacja bez udziału sądu. Najczęściej polega ona na redukcji kosztów, w pierwszej kolejności marketingowych, reprezentacyjnych itp. Zaletą tego rozwiązania jest to, że o restrukturyzacji nie dowiadują się kontrahenci. W większości przypadków udział czynnika sądowego będzie jednak konieczny.  Sprawy sprawy o rozpoznanie wniosku restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne są tzw. sprawami pilnymi. Innymi słowy pomimo ograniczenia pracy sądów sprawy wywołane wnioskiem o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego powinny być rozpoznawane bez zwłoki. W przypadku wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego powyższa zasada nie obowiązuje.

Niewypłacalność firmy spowodowana COVID-19 nie wiąże się już z obowiązkiem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie zagrożenia epidemią i w czasie epidemii. 

W poprzednim wpisie zamieściliśmy informację na temat prac legislacyjnych nad ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS – CoV-2  (Dz. U. Dz.U. z 2020 r. poz. 695). Ustawa ta w art. 73 wprowadza szereg zmian w ustawie z z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374, 567 i 568, dalej: u. COV.). Art. 73 pkt. 45 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS – CoV-2  po art. 15zzr dodano art. 15 zzra w brzmieniu:

Art. 15zzra u. COV. zawieszono zamrożenie obowiązku zgłoszenia wniosku dla tych przedsiębiorców, którzy stali się niewypłacalni w czasie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii i jednocześnie niewypłacalność powstała na skutek epidemii COVID-19.

Przedsiębiorcy, których niewypłacalność nie powstała na skutek epidemii koronawirusa, a np. zwykłego niepowodzenia gospodarczego (do którego doszłoby nawet gdyby nie było epidemii), powinni złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie określonym w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.).

Warto wskazać w tym miejscu na dwa istotne aspekty wprowadzonego rozwiązania:

1. Po pierwsze, ustawa nie wstrzymuje w żaden sposób ogłaszania upadłości na wniosek wierzyciela niewypłacalnego dłużnika. Zatem jeżeli o upadłość przedsiębiorcy zawnioskuje jego wierzyciel, to przepisy u. COV. nie przewidują dla takiego przedsiębiorcy żadnej ochrony, niezależnie od tego czy jego niewypłacalność powstała w czasie i na skutek epidemii koronawirusa, czy też nie.
2. Po drugie, art. 15zzra dotyczy terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe. Przepisy u. COV. ani przepisy ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS – CoV-2 nie wprowadziły żadnych zmian w kwestii stosowania i wykładni przepisów art. 299 k.s.h. oraz art. 116 – 116b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 900, dalej: o.p.).

Art. 299 k.s.h. 

Artykuł 299 § 1 k.s.h. ustanawia odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., których nie można zaspokoić z majątku spółki. Natomiast art. 116 o.p. ustanawia odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki członków zarządu, pełnomocnika czy też wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej.

Odpowiedzialność członków zarządu z art. 299 § 1 k.s.h. jest odpowiedzialnością osobistą, subsydiarną wobec spółki, tzn. zależną od bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.  Podstawową okolicznością uwalniającą członka zarządu od odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h. jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Niemniej samo złożenie wniosku nie uwalnia od odpowiedzialności, albowiem warunkiem egzoneracji jest, aby czynność ta została dokonana we właściwym czasie. Członek jednak tym bardziej będzie wolny od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że w czasie gdy pełnił urząd, w ogóle nie było podstaw do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Pojęcie właściwego czasu wywołuje spory w doktrynie i orzecznictwie. Pogląd dominujący przy definiowaniu właściwego czasu odwołuje się do normy przepisu art. 21 ust. 1 p.u.

Jednakże w doktrynie wyrażane są również stanowiska opowiadające się za funkcjonalną definicją “właściwego czasu”. Za funkcjonalnym ujęciem “właściwego czasu” opowiedziało się także orzecznictwo, przyjmując, że nie może być uznany za “właściwy czas” w rozumieniu art. 299 § 2 KSH moment, gdy majątek spółki nie wystarcza nawet na częściowe zaspokojenie wierzycieli i kosztów postępowania upadłościowego, a więc gdy spółka jest już bankrutem. Właściwym czasem na zgłoszenie wniosku jest zatem moment, w którym wprawdzie wszystkich wierzycieli nie da się już zaspokoić, ale istnieje jeszcze majątek spółki pozwalający na przynajmniej częściowe zaspokojenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym. W wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 15 marca 2018 r. wydanego w sprawie o sygn. akt III CSK 398/16 wskazano, że chociaż określenie „właściwy czas” do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. powinno być interpretowane z uwzględnieniem przepisów zawartych w prawie upadłościowym, to jednak nie można – dla celów jego wykładni – przenosić na grunt art. 299 § 2 k.s.h. wymagania, aby dochowany został termin określony wart. 21 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe. Właściwy czas w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. oznacza w związku z tym taki moment, w którym wprawdzie wszystkich wierzycieli nie da się już zaspokoić, ale istnieje jeszcze majątek spółki pozwalający na co najmniej częściowe zaspokojenie jej wierzycieli w postępowaniu upadłościowym.

Innymi słowy, menedżerowie spółek w razie wystąpienia podstaw ogłoszenia upadłości powinni poważnie zastanowić się nad zgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości i to pomimo obwiązywania przepisu art. 15 zzra u. COV. Nawet gdyby niewypłacalność byłaby konsekwencją kryzysu powstałego wskutek COVID-19 to norma przepisu art. 15 zzra dotyczy jedynie terminu z art. 21 ust. 1 p.u. W procesie wytoczonym przez wierzycieli zarządzanego podmiotu sąd może stanąć na stanowisku, że właściwy czas do zgłoszenia wniosku o upadłość wypadał w okresie stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.

Reasumując zamrożenie obowiązku z art. 21 ust. 1  p.u. nie prowadzi wprost do przyjęci, że stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego nie jest “właściwym czasem” do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Adwokat dr Michał Świąder był gościem audycji na antenie portalu Tulodz.pl. W rozmowie zostały poruszone zagadnienia dotyczące ostatniej nowelizacji przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498) dokonanej ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1802), która weszła w życie 24 marca 2020 r.

Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek ten spoczywa na każdym, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami. Ponadto, począwszy od 25 listopada 2018 r., w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na zarządcy sukcesyjnym. Jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości wystąpiła przed ustanowieniem zarządu sukcesyjnego, termin do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie od dnia, w którym został ustanowiony zarząd sukcesyjny. Jeżeli podstawa wystąpi po ustanowieniu zarządcy sukcesyjnego, odpowiednie zastosowanie znajdzie także domniemanie z art. 11 ust 1a ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.). Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez zarządcę sukcesyjnego nie wymaga zgody osób, na rzecz których działa zarządca sukcesyjny.

Art. 21 p.u.

Rządowy projekt  ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. (druk sejmowy numer 330) przewiduje, że jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, to bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 21 p.u. nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po tym okresie termin ten biegnie na nowo.

Stosownie do art. 68 pkt  projektu po art. 15zzr ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych dodaje się art. 15 zzra w brzmieniu:

„1. Jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 21 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498, 912, 1495, 1655, 1802, 2089 i 2217) (Prawo upadłościowe) nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po tym okresie termin ten biegnie na nowo. Jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie  obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 domniemywa się, że zaistniał z powodu COVID-19.
2. Jeżeli termin na zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości ustalany jest z uwzględnieniem postanowień ustępu 1 i wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie złożony przez dłużnika w tym terminie, a brak jest wcześniejszego wniosku o ogłoszenie upadłości, określone przepisami Prawa upadłościowego terminy, dla których obliczania znaczenie ma dzień zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wydłuża się o liczbę dni pomiędzy dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, a ostatnim dniem, w którym wniosek ten winien być złożony stosownie do art. 21 ust. 1, lub odpowiednio art. 21 ust. 2a, Prawa upadłościowego, bez uwzględniania postanowień ust. 1 niniejszego artykułu.”;

Jeśli dłużnik utracił zdolność utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego, czyli w dacie jego ogłoszenia dłużnik był już niewypłacalny, to przepis art. 15 zzra nie będzie miał zastosowania.

Należy ponadto wskazać, że przedłużenie terminu na zgłoszenie upadłości będącej skutkiem epidemii nie powoduje , że majątek przedsiębiorców, którzy nie złożą wniosku, korzystając z odroczenia terminu, będzie zupełnie chroniony, a ich zadłużenie nie będzie rosło.

Z powodu gwałtowanie rozwijającej się w Polsce epidemii COVID-19 i wprowadzonym w związku z powyższym stanem epidemii, mając przede wszystkim na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne obecnych jak i potencjalnych klientów Kancelarii Adwokackiej przedłużony zostanie okres w którym działalność Kancelarii będzie ograniczona. Ograniczenie działania Kancelarii jak do tej pory będzie polegało wyłącznie na świadczeniu pomocy prawnej zdalnie tj. drogą elektroniczną (e – mail, skype), telefonicznie lub drogą korespondencji wysyłanej tradycyjne (tj. w formie papierowej). Należy nadmienić, że Kancelaria jest w stanie w pełni funkcjonować na odległość. Powyższe ograniczenie co do sposobu działania Kancelarii będzie obowiązywało co najmniej do 4 maja 2020 r. Ustalone terminy spotkań w siedzibie Kancelarii w okresie od 31 marca do 3 maja 2020 roku zostają odwołane. O tym fakcie zostaniecie Państwo powiadomieni telefonicznie bądź via e-mail. Gdyby sytuacja uległa zmianie na korzyść to niezwłocznie zostanie wznowiony normalny tryb pracy Kancelarii.

Czy w sytuacji złożenia wniosku o umorzenie postępowania przez wierzyciela bez wskazania, że nastąpiło to na skutek spłaty zobowiązania przez dłużnika w trybie art. 825 pkt 1 k.p.c. do 31 grudnia 2018 r. i wydaniu przez Komornika sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego po dniu 31 grudnia 2018 r., do rozstrzygnięcia w zakresie kosztów postępowania egzekucyjnego znajdzie zastosowanie przepis art. 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, czy też przepis art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji?

Uchwała
Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 27 lutego 2020 r.
III CZP 62/19

Artykuł 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2363) nie znajduje zastosowania, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

Art. 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 2363, u.k.k.)

1. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeżeli jednak wierzyciel wykaże, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji albo z zawarciem w tym terminie porozumienia między wierzycielem a dłużnikiem dotyczącego sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata ta obciąża dłużnika. Jeżeli spełnienie świadczenia lub zawarcie porozumienia z wierzycielem nastąpiło po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, obciąża go opłata w wysokości 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.
2. Jeżeli wniosek wierzyciela, o którym mowa w ust. 1, został zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, opłata wynosi 100 złotych.
3. W sprawach o egzekucję świadczeń powtarzających się w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dłużnika obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn niż wskazane w ust. 1 komornik pobiera od wierzyciela opłatę w wysokości 150 złotych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 30. Opłata podlega zmniejszeniu o sumę opłat egzekucyjnych ściągniętych i obciążających dłużnika.
5. Opłaty, o której mowa w ust. 4, nie pobiera się:

1) od osób fizycznych dochodzących roszczeń pracowniczych lub odszkodowawczych;

2) od jednostek samorządu terytorialnego;

3) od podmiotów, których przedmiotem działalności:

a) nie jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 649 i 730) albo

b) jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, o ile są wierzycielami pierwotnymi, a wierzytelność nie była przedmiotem obrotu

– pod warunkiem że postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przed upływem dwóch lat od powstania tytułu egzekucyjnego obejmującego daną wierzytelność.

6. Przepisu ust. 1 zdanie pierwsze nie stosuje się do wierzyciela będącego jednostką samorządu terytorialnego.
7. W celu pobrania opłat, o których mowa w ust. 1-4, komornik wydaje postanowienie.

Art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1309, dalej: u.k.e)

w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże, w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Zgodnie z przepisem art. 52 u.k.k.