BLOG

Informacja – funkcjonowanie Kancelarii Adwokackiej Adwokata Dr. Michała Świądra w związku z koronawirusem COVID-19

W związku z rozwijającą się w Polsce epidemią koronawirusa COVID-19 i wprowadzonym stanem zagrożenia epidemicznego, mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne obecnych jak i potencjalnych klientów Kancelarii Adwokackiej podjąłem decyzje o ograniczeniu działania Kancelarii Adwokackiej do 31 marca 2020 roku z opcją przedłużenia. Tym samym ustalone terminy spotkań w siedzibie Kancelarii w okresie od 16 do 31 marca 2020 roku zostają odwołane. O tym fakcie zostaniecie Państwo powiadomieni telefonicznie bądź via e-mail, Jeśli będzie to możliwe pomoc prawna w powyższym okresie będzie świadczona zdalnie tj. telefonicznie bądź w ramach komunikacji elektronicznej (e-mail, skype). Wszelkie tzw. czynności terminowe zostaną dokonane w ustawowych bądź sądowych terminach.

 

Opłata w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela

Czy w sytuacji złożenia wniosku o umorzenie postępowania przez wierzyciela bez wskazania, że nastąpiło to na skutek spłaty zobowiązania przez dłużnika w trybie art. 825 pkt 1 k.p.c. do 31 grudnia 2018 r. i wydaniu przez Komornika sądowego postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego po dniu 31 grudnia 2018 r., do rozstrzygnięcia w zakresie kosztów postępowania egzekucyjnego znajdzie zastosowanie przepis art. 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, czy też przepis art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji?

Uchwała
Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 27 lutego 2020 r.
III CZP 62/19

Artykuł 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2363) nie znajduje zastosowania, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed dniem wejścia w życie tej ustawy.

Art. 29 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 2363, u.k.k.)

  1. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, wierzyciela obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeżeli jednak wierzyciel wykaże, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia przez dłużnika w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji albo z zawarciem w tym terminie porozumienia między wierzycielem a dłużnikiem dotyczącego sposobu lub terminu spełnienia świadczenia, opłata ta obciąża dłużnika. Jeżeli spełnienie świadczenia lub zawarcie porozumienia z wierzycielem nastąpiło po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, obciąża go opłata w wysokości 10% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania.
  2. Jeżeli wniosek wierzyciela, o którym mowa w ust. 1, został zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, opłata wynosi 100 złotych.
  3. W sprawach o egzekucję świadczeń powtarzających się w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela albo na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego dłużnika obciąża opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.
  4. W razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn niż wskazane w ust. 1 komornik pobiera od wierzyciela opłatę w wysokości 150 złotych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 30. Opłata podlega zmniejszeniu o sumę opłat egzekucyjnych ściągniętych i obciążających dłużnika.
  5. Opłaty, o której mowa w ust. 4, nie pobiera się:

1) od osób fizycznych dochodzących roszczeń pracowniczych lub odszkodowawczych;

2) od jednostek samorządu terytorialnego;

3) od podmiotów, których przedmiotem działalności:

a) nie jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 649 i 730) albo

b) jest działalność finansowa i ubezpieczeniowa w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej, o ile są wierzycielami pierwotnymi, a wierzytelność nie była przedmiotem obrotu

– pod warunkiem że postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przed upływem dwóch lat od powstania tytułu egzekucyjnego obejmującego daną wierzytelność.

  1. Przepisu ust. 1 zdanie pierwsze nie stosuje się do wierzyciela będącego jednostką samorządu terytorialnego.
  2. W celu pobrania opłat, o których mowa w ust. 1-4, komornik wydaje postanowienie.

Art. 49 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1309, dalej: u.k.e)

w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 824 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże, w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Zgodnie z przepisem art. 52 u.k.k.

1. Do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Do postępowań, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 29 i art. 30 stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
3. Jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy powstały okoliczności uprawniające do złożenia wniosku, o którym mowa w art. 49 ust. 2b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2018 r. poz. 1309 oraz z 2019 r. poz. 1669), do tego wniosku i jego rozpoznania stosuje się przepisy dotychczasowe.
Znaczenie uchwały SN można podsumować stwierdzeniem, że nowy, korzystny dla dłużnika, a obciążający wierzyciela, obowiązek wniesienia opłaty komorniczej za rezygnację z egzekucji nie ma zastosowania do postępowań wszczętych przed 1 stycznia 2019 r.

Od 24 marca 2020 r. takie same zasady ochrony potrzeb mieszkaniowych upadłego przedsiębiorcy oraz upadłego konsumenta

Art. 49113 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.)

1. Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy.

2. Kwotę, o której mowa w ust. 1, na wniosek upadłego, określa sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.

3. Jeżeli fundusze masy upadłości na to pozwalają, a opuszczony przez upadłego lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny nie został jeszcze zbyty, sędzia-komisarz może przyznać upadłemu zaliczkę na poczet kwoty, o której mowa w ust. 1.

4. W przypadku postępowania wszczętego na wniosek wierzyciela przepisów ust. 1-3 nie stosuje się, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.

Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły konsument, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od 12 do 24 miesięcy.

Aby powstało prawo do wydzielenia upadłemu sumy potrzebnej na pokrycie kosztów mieszkania w skład masy upadłości musi wchodzić lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, w którym zamieszkiwał w momencie ogłoszenia upadłości upadły.

O przyznaniu wspomnianego tzw. “przywileju socjalnego” decyduje sędzia – komisarz, który bierze pod uwagę:

Strony: strona 1, strona 2

Czy wygaśnięcie wierzytelności oznacza wygaśnięcie hipoteki?

Czy wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką zawsze pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki? 

Postanowieniem z 8 maja 2019 r. wydanym w sprawie o sygn. akt II Ca 173/19 Sąd Okręgowy w Krakowie przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia następujące zagadnienie prawne:

“Czy umorzenie na podstawie przepisu art. 369 § 2 Ustawy z dnia 23 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe w brzmieniu sprzed dnia 1 stycznia 2016 roku, wierzytelności przysługującej kredytodawcy względem kredytobiorcy, zabezpieczonej hipoteką ustanowioną na nieruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej, skutkuje względem dłużnika hipotecznego będącego jednocześnie stroną czynności bankowej ustanowienia hipoteki, wygaśnięciem zabezpieczonej tą hipoteką wierzytelności, pociągającym za sobą wygaśnięciem hipoteki w rozumieniu przepisu art. 94 Ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece?”

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego będzie miało o wiele większe znaczenie niż to, które możemy domniemywać z treści zagadnienia prawnego. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.). Artykuł 2 ust. 2 został wprowadzony ustawą z 29.8.2014 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1306), która gruntownie zmieniła model dotychczasowej upadłości konsumenckiej.  Reguła zawarta w art. 2 ust. 2 p.u. stanowi wskazanie dla prawidłowej wykładni przepisów zawartych w art. 4911 i n. p.u. w razie kolizji interesów niewypłacalnego dłużnika niebędącego przedsiębiorcą i jego wierzycieli. W każdym wypadku takiego konfliktu pierwszeństwo powinna uzyskiwać funkcja oddłużeniowa.

Art. 369 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2016 r., tekst jednolity: Dz.U. z 2015 r. poz. 233, dalej: p.u.n.).

1. W postanowieniu o zakończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku upadłego, którym jest osoba fizyczna, sąd, na wniosek upadłego, może orzec o umorzeniu w całości lub części zobowiązań upadłego, które nie zostały zaspokojone w postępowaniu upadłościowym, jeżeli:
1) niewypłacalność była następstwem wyjątkowych i niezależnych od upadłego okoliczności;
2) materiał zebrany w sprawie daje podstawę do stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności stanowiące podstawę do pozbawienia upadłego prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu;
3) upadły rzetelnie wykonywał obowiązki nałożone na niego w postępowaniu upadłościowym.
2. Umorzeniem objęte są wierzytelności umieszczone na liście wierzytelności oraz wierzytelności, które mogły zostać zgłoszone, jeżeli ich istnienie stwierdzone było dokumentami upadłego.
3. Nie podlegają umorzeniu należności alimentacyjne, renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, wierzytelności ze stosunku pracy oraz składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe pracowników.
Art. 370f p.u.
1. Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niezaspokojonych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli.
2. Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty kar grzywny orzeczonych przez sąd, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
3. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.
4. Po wydaniu postanowienia, o którym mowa w ust. 1, niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałej przed ogłoszeniem upadłości, z wyjątkiem wierzytelności, wynikających z zobowiązań, o których mowa w ust. 2.

Zasadniczym sposobem wygaśnięcia zobowiązania jest jego wykonanie przez dłużnika. Prawo upadłościowe wprowadza jednak istotną zmianę względem zasad ogólnych zarówno w stosunku do zobowiązań prywatnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Na mocy postanowienia sądu upadłościowego dochodzi bowiem do umorzenia zobowiązań bez względu na źródło ich powstania, które nie zostały wykonane przez dłużnika w sposób zgodny z ich treścią.

Zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości i niezaspokojone w toku postępowania upadłościowego uwzględnia się w planie spłaty wierzycieli w pełnej wysokości, przy czym ich spłata może być rozłożona na raty na czas nie dłuższy niż przewidziany dla wykonania planu spłaty wierzycieli. Zatem zobowiązania powstałe po ogłoszeniu upadłości nie podlegają umorzeniu. Dotyczy to zarówno zobowiązań zaciągniętych przez syndyka, jak i zobowiązań zaciągniętych przez samego upadłego.

 Ponadto nie podlegają umorzeniu:
  1. należności alimentacyjne;
  2. renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci;
  3. wierzytelności z tytułu orzeczonych przez sąd kar grzywny;
  4. należności z tytułu obowiązku naprawienia szkody;
  5. wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
  6. nawiązki;
  7. należności z tytułu świadczenia pieniężnego orzeczone przez sąd jako środek karny;
  8. należności z tytułu świadczenia pieniężnego orzeczone przez sąd, jako środek związany z poddaniem sprawcy próbie;
  9. roszczenia o naprawienie szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu;
  10. wierzytelności, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Skutkiem prawomocnego orzeczenia sądu o umorzeniu zobowiązania jest jego wygaśnięcie – R. Adamus, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. 2, 2019, kom. do art. 370f PrUp, Nb 8, Legalis.

Art. 94 ustawy z dnia  6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i  hipotece (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 2204, u.k.w.h.)

Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą wygaśnięcie hipoteki, chyba że z danego stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości kolejne wierzytelności podlegające zabezpieczeniu. Przepis art. 991 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Art. 941 u.k.w.h. Hipoteka zabezpieczająca kilka wierzytelności wygasa z chwilą wygaśnięcia ostatniej wierzytelności, jeżeli nie może już powstać żadna wierzytelność ze stosunków prawnych stanowiących źródło pierwotnie zabezpieczonych wierzytelności.

Główną przyczyną prowadzącą do wygaśnięcia hipoteki jest wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Artykuł 94 u.k.w.h. nie znajdzie zastosowania, jeżeli hipoteka zabezpiecza dwie lub więcej wierzytelności wynikające z dwóch lub więcej stosunków prawnych. Taką konstrukcję normuje bowiem art. 941 u.k.w.h. Dyspozycja przepisu art. 94 u.k.w.h. obejmuje natomiast sytuacje, gdy wierzytelność lub wierzytelności wynikają z pojedynczego stosunku prawnego.

Wyrok
Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 10 lutego 2012 r.
II CSK 325/11

W art. 94 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. – o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) zostały wyrażone zasady akcesoryjności hipoteki w stosunku do wierzytelności, którą zabezpiecza, w takim zakresie, w jakim hipoteka jest uzależniona od zabezpieczonej wierzytelności.

[z uzasadnienia:] “wygaśnięcie hipoteki na podstawie tego przepisu dotyczy wszystkich przypadków wygaśnięcia wierzytelności niezależnie od przyczyny, czy to na skutek zaspokojenia interesu wierzyciela, czy wygaśnięcia mimo niezaspokojenia. Do wygaśnięcia hipoteki nie jest potrzebny wpis jej wykreślenia w księdze wieczystej, nie ma on bowiem, w przeciwieństwie do ustanowienia hipoteki, charakteru konstytutywnego. W interesie właściciela nieruchomości obciążonej leży jednak to, aby wyłączyć działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Do czasu wykreślenia działa zgodnie z art. 3 ust. 1 KWU domniemanie prawne istnienia hipoteki.”

W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że wygaśnięcie hipoteki powodują określone zdarzenia prawne, w tym spłacenie wierzytelności, zrzeczenie się hipoteki (art. 96 u.k.w.h.), zwolnienie z długu (art. 508 k.c.), potrącenie (art. 498 k.c.), spełnienie za zgodą wierzyciela innego świadczenia – datio in solutum (art. 453 k.c.), złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego (art. 470 k.c.), niektóre przypadki odnowienia (art. 507 k.c.), konfuzja (art. 241 k.c.) wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej bez ważnej podstawy prawnej (art. 95 u.k.w.h.), nabycie nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego (art. 1000 k.p.c.), nabycie nieruchomości w toku postępowania upadłościowego (art. 313 ust. 2 p.u.), wygaśnięcie użytkowania wieczystego obciążonego hipoteką (art. 101 u.k.w.h.), nadejście terminu końcowego – w przypadku, gdy hipoteka była ustanowiona z zastrzeżeniem terminu (art. 89 u.k.w.h., ziszczenie się warunku rozwiązującego, gdy hipoteka była ustanowiona pod warunkiem (art. 89 u.k.w.h.), ustanie bytu przedmiotu hipoteki, wywłaszczenie nieruchomości np. w trybie regulowanym przez przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1496 ze zm.),

Strony: strona 1, strona 2

Wyłączenia z masy upadłości po wejściu w życie ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1802, dalej: u.z.p.u.)

Zgodnie z przepisem art. 61 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.) z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego z zastrzeżeniem postanowień art. 63 – 67 p.u.

W dniu 30 sierpnia 2019 r. uchwalono przepisy gruntownie nowelizujące ustawę z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe. Chodzi o ustawę z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw, która wchodzi w życie 24.3.2020 r.

Art. 1 pkt 14) u.z.p.u. w art. 63 p.u. po ust. 1 dodano ust. 1a-1d w brzmieniu:

1a. W przypadku ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu nie pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie ust. 1 odpowiada kwocie stanowiącej 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1507, 1622 i 1690).
1b. W przypadku ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie ust. 1 odpowiada iloczynowi liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego oraz upadłego i 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
1c. Sędzia-komisarz na wniosek upadłego lub syndyka może w inny sposób określić część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości zgodnie z ust. 1a lub 1b, biorąc pod uwagę szczególne potrzeby upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich stan zdrowia, potrzeby mieszkaniowe oraz możliwości ich zaspokojenia. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie upadłemu i wierzycielom.
1d. Część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości zgodnie z ust. 1a-1c, nie podlega egzekucji.
W obecnym stanie prawnym do masy upadłości  nie wchodzi wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu, tj. kwota stanowiąca połowę wynagrodzenia upadłego, ale nie mniej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z kolei gdy z masy upadłości zaspokajane są świadczenia alimentacyjne – kwota stanowiąca 2/5 wynagrodzenia upadłego.
Zgodnie z art. 833 § 4 k.p.c. świadczenia pieniężne przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegają egzekucji w zakresie określonym w tych przepisach. W takim też zakresie nie wchodzą one do masy upadłości.
W myśl art. 833 § 5 k.p.c. do egzekucji z rent przysługujących z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i z rent zasądzonych przez sąd lub ustalonych umową za utratę zdolności do pracy albo za śmierć żywiciela lub wypłacanych z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz do egzekucji ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.
Zasady potrąceń ze świadczeń emerytalno-rentowych reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2018 r. poz. 1270, dalej: u.e.r)

Zgodnie z treścią art. 139 ust. 1, ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie – po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – podlegają potrąceniu kolejno wymienione należności.

1)świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, a następnie kwoty świadczenia lub świadczeń podlegające rozliczeniu w trybie określonym w art. 98 ust. 3;
2) kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu:
a)zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie ustawy,
b)ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,
c)zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach;
2a)kwoty nienależnie pobranych świadczeń uzupełniających dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji;
3) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych;
4)należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;
5)sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
6)kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny;
6a)kwoty nienależnie pobranego dodatku weterana poszkodowanego;
7)kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
8)zasiłki wypłacone z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłek stały lub zasiłek okresowy wypłacone na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę;
9)zasiłki i świadczenia wypłacone na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty;
10)z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych – na wniosek dyrektorów tych placówek.
Art. 141 ust. 1 u.e.r.

Kwota emerytury i renty wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, wynosi:

1) 500 zł – przy potrącaniu:

  1. a) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,
  2. b) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4;

2) 825 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;

3) 660 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1, 2 i 6-9;

4) 200 zł – przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10.

Strony: strona 1, strona 2

Skutki ogłoszenia upadłości małżonka pozostającego w ustroju wspólności majątkowej

Uchwała
Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 16 grudnia 2019 r.
III CZP 7/19

Z dniem ogłoszenia upadłości małżonka, nieprowadzącego działalności gospodarczej (art. 4911 i nast. ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe, tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r., poz. 498 ze zm., dalej: p.u.), pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzi do masy upadłości.

Sąd Rejonowy, X Wydział Gospodarczy dla spraw Upadłościowych i Restrukturyzacyjnych w Warszawie ogłosił upadłość Izabeli G. jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. W marcu 2018 r. sędzia-komisarz ustalił, że w skład masy upadłości wchodzą:

  1. udziały we współwłasnościach nieruchomości położonych w G. oraz A.
  2. we współwłasności samochodu
  3. wynagrodzenie za pracę w części wynikającej z treści art. 87 i 871 kodeksu pracy

Małżonkowie pozostawali we współwłasności, ale mąż Izabeli G. nie wiedział o zobowiązaniach żony.

Sąd rejonowy rozpoznając zażalenie Izabeli G. na postanowienia sędziego-komisarza, działając jako sąd drugiej instancji, powziął poważne wątpliwości:

  1. czy wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej przy upadłości konsumenckiej cały majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny?
  2. Czy też można podzielić majątek wspólny?  Wobec tego, czy w skład masy upadłości powinien wejść jedynie odpowiedni udział w majątku wspólnym przysługujący upadłemu małżonkowi
Zgodnie z przepisem art. 124 ust. 1 p.u.  z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, o której mowa w art. 53 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682, z 2018 r. poz. 950 oraz z 2019 r. poz. 303). Jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny.

Art. 124 p.u. jest regulacją szczególną w odniesieniu do rozwiązań k.r.o. regulujących stosunki majątkowe małżonków i ich odpowiedzialność za zobowiązania współmałżonka.

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Jest to majątek wspólny małżonków. Przedmioty nienależące do majątku wspólnego stanowią majątek osobisty każdego z małżonków. Wraz z ogłoszeniem upadłości jednego z małżonków zgodnie z obowiązującym stanem prawnym powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa w myśl art. 53 § 1 k.r.o.

Małżonkowie, zgodnie z prawem rodzinnym, mogą pozostawać w dwojakiego rodzaju stosunkach majątkowych. Ustrój ustawowy to ustrój wspólności majątku dorobkowego małżonków, powstaje on z mocy prawa z chwilą zawarcia związku małżeńskiego (art. 31 k.r.o.), ustrój umowny powstaje w wyniku zawarcia majątkowej umowy małżeńskiej, która może wspólność ograniczyć, rozszerzyć lub wyłączyć.

Ratio legis przepisu art. 124 ust. 1 p.u. było zapatrywanie, że majątek wspólny powstały w okresie prowadzenia przedsiębiorstwa przez upadłego został nabyty ze środków pochodzących z dochodów tego przedsiębiorstwa.

Art. 124 ust. 4 p.u.

Domniemywa się, że majątek wspólny powstały w okresie prowadzenia przedsiębiorstwa przez upadłego został nabyty ze środków pochodzących z dochodów tego przedsiębiorstwa.

Sąd Najwyższy omawianą uchwałą uznał, że regulacja art. 124 ust. 1 p.u. lege non distinguente odnosi się także do upadłości konsumenckiej. 

Nowelizacja upadłości konsumenckiej – omówienie zmian

24 marca 2020 r. wejdzie w życie ustawa z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw (t.j.: Dz. U. 2019 r. poz. 1802, dalej jako: u.z.p.u.19). O zmianach jakie mają zostać wprowadzone przez ustawę z 30 sierpnia 2019 r. pisaliśmy już wielokrotnie:

  1. 15 września 2019 r.

  2. 28 lipca 2019 r. 

  3. 9 czerwca 2019 r.

  4. 3 kwietnia 2019 r. 

  5. 20 marca 2019 r. 

  6. 11 czerwca 2018 r. 

Znowelizowane przepisy  ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 498, dalej: p.u.) przyniosą niewątpliwie nową erę upadłości konsumenckiej. Wbrew oczekiwaniom podsycanym przez doniesienia medialne niekończenie nowe rozwiązania prawna będą pro favorem debtor (działały na korzyść dłużnika). Niewątpliwie dzięki u.z.p.u.19. dostęp do upadłości konsumenckiej uzyska niemal każda, nawet nierzetelna, osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. Wszystko za sprawą art. 1 pkt 57 u.z.p.u.19, który pomimo krótkiej treści: „uchyla się art. 4914” rewolucjonizuje dotychczasowe zasady rządzące powyższą materią. Pod uchylonym bowiem artykułem kryły się negatywne przesłanki ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

art. 4914 p.u.

1. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
2. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
1)w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
2)ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 49120,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
– chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
3. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
4. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
5. Do wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego przez wierzyciela ust. 2-4 nie stosuje się.
Od 24 marca 2020 r.  jeżeli niewypłacalna osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej wniesie o swoją upadłość, to uzyska ją bez względu na to, w jaki sposób w tę niewypłacalność popadła. Wobec tak znaczącej liberalizacji przepisów samo ogłoszenie upadłości będzie formalnością i dla rzeczywiście niewypłacalnego dłużnika stanowić będzie w zasadzie formę oświadczenia.

Jednakże popadnięcie w stan upadłości nie będzie oznaczało, że dłużnik na pewno skorzysta z dobrodziejstwa umorzenia zobowiązań. Obecnie samo ogłoszenie upadłości także nie oznacza równocześnie umorzenia zobowiązań. Jeśli jednak dłużnik nie podał nieprawdziwych okoliczności we wniosku (np. co do swojego majątku) ani umyślnie nie zataił faktu istnienia którejś z przesłanek negatywnych ogłoszenia upadłości to jest pewne, że w przyszłości po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego i wykonania ew. planu spłaty jego zobowiązania zostaną umorzone.

W postępowaniach wszczynanych po 24 marca 2020 r. sąd będzie odmawiał ustalenia planu spłaty wierzycieli (po którego realizacji następuje umorzenie pozostałych długów) lub umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty, ewentualnie warunkowego umorzenia bez ustalenia planu spłaty (nowa ścieżka, nieznana w obecnie obowiązującym prawie), jeśli:

Strony: strona 1, strona 2

Kwalifikowany doradca restrukturyzacyjny

Art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 912) wprowadził tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego.

Art. 1 pkt. 2 powyższej ustawy dodano po art. 16 ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego  z dnia 15 czerwca 2007 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2016 r. poz. 883), art. 16a i 16b w następującym brzmieniu:

Art. 16a

Strony: strona 1, strona 2

Od 8 października 2019 roku syndyk wystawi zaświadczenie o egzekucji

Zasadniczą funkcją alimentów jest stałe dostarczanie środków utrzymania wierzycielowi, więc nieuzyskanie tych należności przez osoby, które nie osiągają innych niż alimenty dochodów, w prosty sposób może prowadzić do zapaści finansowej rodziny, a w konsekwencji do ubóstwa. Unormowania zawarte w ustawie z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r. poz. 670, dalej: p.o.u.a.) mają za zadanie przeciwdziałać negatywnym zjawiskom niealimentacji.

Przepisy wspomnianej ustawy po pierwsze, nakazują organom administracji publicznej podejmować władcze środki dyscyplinowania dłużnika alimentacyjnego, tak aby nakłonić go do wykonania obowiązku bezskutecznie egzekwowanego dotychczas przez komornika sądowego. Po drugie, na wypadek gdyby i te zabiegi aktywizacyjne okazały się bezskuteczne, przewidziano dla wierzyciela alimentacyjnego zastępcze, „publiczne alimenty”. Organ w drodze decyzji udziela świadczenia odpowiadającego wysokością zasądzonym alimentom i tym samym kredytuje należność, jaką powinien wierzyciel uzyskać w oznaczonym terminie od dłużnika. Po wykonaniu decyzji, ma obowiązek zwrotnego, regresowego dochodzenia należności wypłaconej wierzycielowi z funduszu alimentacyjnego od niesumiennego dłużnika, jakkolwiek powiększonej już o należne organowi odsetki.

Art. 9 p.o.u.a.

1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo.
1a. W przypadku ukończenia przez osobę uprawnioną szkoły wyższej w trakcie ostatniego roku studiów prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego przysługuje do zakończenia tego roku studiów, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez osobę uprawnioną 25 roku życia.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 800 zł.
3. W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy lub po tym roku, ustalając jego dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego.
4. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy, ustalając dochód członka rodziny, osiągnięty w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód był uzyskiwany, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
4a. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy jego dochód ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
4b. Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia utraty dochodu, uzyskali dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy, lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą.
5.(uchylony)
6. W przypadku gdy członek rodziny jest umieszczony w pieczy zastępczej lub w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby umieszczonej w pieczy zastępczej lub w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
6a. W przypadku ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.
7. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1892 oraz z 2018 r. poz. 1588, 1669 i 2244).
8. Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę, z wyjątkiem:
1)oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;
2)gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;
3)gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
9. Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę na zasadach, o których mowa w ust. 8, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
10. Ustalając dochód rodziny uzyskany z wydzierżawionego od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa gospodarstwa rolnego, dochód z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
11. W przypadku gdy rodzina uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody te sumuje się.
12. W przypadku gdy prawo do świadczeń ustala się osobie uprawnionej pozostającej pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód, uwzględnia się tylko dochód osoby uprawnionej.
Za osobę uprawnioną w rozumieniu p.o.u.a. uważa się osobę uprawnioną do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Warunkiem efektywnego ubiegania się o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego jest wykazanie w postępowaniu przed organem bezskuteczności egzekucji.

Ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek osoby uprawnionej lub jej przedstawiciela ustawowego.  Do wniosku należy dołączyć m.in. zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne albo oświadczenie stwierdzające bezskuteczność egzekucji. W przypadku złożenia wniosku bez zaświadczenia, o którym mowa wyżej organ właściwy wierzyciela (wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej występuje do organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne z wezwaniem o przesłanie zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji.

Bezskuteczność egzekucji oznacza egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:

Strony: strona 1, strona 2

Zmiany w upadłości konsumenckiej. Prezydent podpisał ustawę z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw

6 września 2019 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku – Prawo upadłościowe (dalej: p.u.), która zmienia zasady i przesłanki ogłaszania upadłości przez konsumentów i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Dnia 6 września 2019 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał:

1. Ustawę z dnia 30 sierpnia 2019 r.  o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw;

2. Ustawę z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw; 

3. Ustawę z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw;

4. Ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r.

O pracach legislacyjnych nad nowelizacją p.u. pisaliśmy już w postach opublikowanych w następujących dniach:

  1. 28 lipca 2019 r. 
  2. 9 czerwca 2019 r.
  3. 3 kwietnia 2019 r. 
  4. 20 marca 2019 r. 
  5. 11 czerwca 2018 r. 

Ustawa oczekuje obecnie na publikację (ogłoszenie) w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Wejdzie ona w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem wskazanych w ustawie zmian, które wchodzą w życie odpowiednio po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z dniem 1 stycznia 2020 r. lub z dniem 1 grudnia 2020 r.

Po upływie 14 dni od ogłoszenia ustawy nowelizującej zacznie obowiązywać m.in. nowe brzmienie przepisu art. 315 p.u. Zgodnie z jego obecnym brzmieniem:

Art. 315 p.u.
1. Jeżeli w skład masy upadłości wchodzą rzeczy ruchome, których nie można zbyć z zachowaniem przepisów ustawy, sędzia-komisarz może postanowić o ich wyłączeniu z masy upadłości albo zezwolić na ich zniszczenie. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.
2. Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi nieruchomość lub jej ułamkowa część, której nie można zbyć z zachowaniem przepisów ustawy, a dalsze pozostawanie nieruchomości w masie upadłości będzie niekorzystne dla wierzycieli z uwagi na obciążenie masy związanymi z tym kosztami, sędzia-komisarz może zezwolić syndykowi na zawarcie umowy przekazania nieruchomości gminie albo Skarbowi Państwa.
Po wejściu w życie nowelizacji przepisu art. 315 p.u. jego brzmienie będzie następujące:
art. 315 p.u. Sędzia-komisarz może wyłączyć określone składniki majątku z masy upadłości, w tym nieruchomość lub jej ułamkową część, jeżeli nie można ich zbyć z zachowaniem przepisów ustawy, a dalsze pozostawanie tych składników majątku w masie upadłości będzie niekorzystne dla wierzycieli z uwagi na obciążenie masy upadłości związanymi z tym kosztami. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.
W toku prac nad ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 r. dostrzeżono problem praktyczny kiedy to  Skarb Państwa oraz gmina w której znajdowała się dana nieruchomość nie byli zainteresowani nieruchomościami, których nikt nie chciał nabyć, nawet za bardzo niską cenę. W takim wypadku często jedynym racjonalnym wyjściem było zwołanie  zgromadzenia wierzycieli celem podjęcia przez nich ewentualnej uchwały o wyłączeniu z masy upadłości takiej nieruchomości.
Warto zauważyć, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe oraz niektórych innych ustaw W sprawach, w których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości, stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem art. 315, art. 317, art. 320, art. 330a i art. 334 p.u. które stosuje się w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 30 sierpnia 2019 r.
Niewątpliwie dopuszczenie stosowania art. 315 w brzmieniu po zmianie przyczyni się do przyspieszenia postępowań upadłościowych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r.